कौशल्य आधारित व्यवसाय संधी

‘उद्योजक मित्र’ सोशल मीडिया नेटवर्क फॉलो करा :: फेसबुक • ट्विटर • इंस्टाग्राम

……………………………..

आपल्याकडे ‘कोणता व्यवसाय करू?’ हा प्रश्न विचारणाऱ्यांची कमतरता नाही. पण मी काय करू शकतो हा स्वतःलाच प्रश्न विचारणारे शोधूनही लवकर सापडत नाहीत. खरं तर व्यवसाय सुरु करण्याचा विचार जेव्हा मनात येतो तेव्हा पहिला प्रश्न हाच असायला हवा कि, मी काय करू शकतो? माझ्याकडे काय कौशल्य आहे ज्याचा वापर करून मी व्यवसाय उभा करू शकतो?

कौशल्य… स्किल…. जमाना स्किल चा आहे. आजच्या जगात स्किल ला जेवढी किंमत मिळते तेवढी कशालाच मिळत नाही. किंमत आणि मूल्य यांचे निकष बदलत आहेत. कामाला किंमत मिळत आहे तर कौशल्याला मूल्य मिळत आहे. नुसता पैसा, भव्य प्रेझेन्टेशन, अवाढव्य पसारा या गोष्टी आता लोकांना आकर्षित करत नाहीत. आता तुमच्या कौशल्याला महत्व मिळत आहे. तुमचं भवितव्य काय असेल हे आता तुमच्याकडे कशा प्रकारचे कौशल्य आहे याच निकषावर ठरणार आहे….. स्किल असेल तर तुम्ही कधीही अपयशी ठरू शकत नाही.

हे कौशल्य कोणतेही असू शकते. पेंटिंग, सुतारकाम, डिझाईनिंग, बागकाम, वेल्डिंग, नक्षीकाम, कोरीव काम, शिवणकाम, भाषांतर कला, टाइपिंग… ते प्रत्येक काम जे तुम्ही स्वतःचे ज्ञान, अभ्यास वापरून करता ते सर्व काही कौशल्य याच संज्ञेत मोडतं… या कौशल्याला मार्केटमधे नेहमीच मागणी असते. परंतु आपण अजूनही या कौशल्याचा वापर चांगली नोकरी किंवा काहीतरी लहानसा रोजगार मिळविण्यासाठीच करतो आहोत. हे कौशल्य व्यवसायाच्या दृष्टीने किती महत्वाचे आहे हे अजूनही आपण लक्षात घेतलेले नाही.

मार्केटची नजर बदलत आहे. कौशल्याधारित कामांची प्रतिमा दिवसागणिक वाढत आहे. कौशल्याधारित कामांची मागणी मार्केटमधे वाढत आहे. थोडक्यात कौशल्याधारित व्यवसायाच्या संधी वाढत आहेत.

काय आहेत या संधी? थोडक्यात पाहूया…

तुम्ही पेंटिंग करत असाल तर स्वतःच्याच ब्रँड ने चांगल्या चांगल्या पेंटिंग्स मार्केटमध्ये विकू शकता.
तुम्ही चांगले ड्रेस डिझायनर असाल तर आता कुणाकडे नोकरी करण्यापेक्षा स्वतःचाच लहानसा व्यवसाय सुरु करून ड्रेस डिझायनिंग क्षेत्रात नाव कमावू शकता.
हँडक्राफ्ट्स हि संज्ञा मागील काही वर्षांपासून मार्केटमधे चांगली रुजली आहे. हाताने बनवलेल्या शोभेच्या वस्तू, भेटवस्तू, किंवा इतर कोणत्याही हस्तकलेच्या व्याख्येत बसणाऱ्या वस्तू हँडक्राफ्ट्स समजल्या जातात. यात अगदी पेपर क्राफ्ट्स, वूडन क्राफ्ट्स, ग्लास आर्ट, स्टोन आर्ट, लेटर प्रोडक्टस अशा कितीतरी वस्तू येतात. या सर्व वस्तू मशिनरींच्या साहाय्याने न बनवता आपल्या कौशल्याचा वापर करून बनवलेल्या असतात.
तुम्ही सुतारकामात निष्णात असाल तर स्वतःचाच फर्निचर व्यवसाय सुरु करू शकता. यात शोभेच्या वस्तूंपासून घरातील आवश्यक वस्तूंपर्यंत सर्वांना चांगली मागणी मिळते.
तुमचा भाषा अभ्यास चांगला असेल तर भाषांतर तज्ञ म्हणून नाव कमावू शकता.
तुम्ही टाइपिंग चांगले करत असाल तर टायपिस्ट म्हणून चांगला व्यवसाय करू शकता.
तुमच्याकडे एखादे चांगले ज्ञान, कला असेल तर त्याचे क्लासेस घेऊ शकता, मार्गदर्शन कार्यक्रम घेऊ शकता, कन्सल्टन्ट म्हणून आपला ब्रँड तयार करू शकता.
फुलांचे बुके (पुष्पगुच्छ) बनवणे हे कौशल्यच आहे. या कौशल्याच्या बळावर कितीतरी चांगले ब्रँड मार्केटमधे तयार झाले आहेत.
रांगोळी काढणे हेही एक कौशल्य आहे. कार्यक्रमात रांगोळी काढणे हा आता एक मोठा व्यवसाय म्हणून पुढे येत आहे.
हातावर मेहंदी काढणे हाही व्यवसाय अशाच पद्धतीने जम बसवत आहे.
बागकाम, माळीकाम यांचाही मार्केट दिवसेंदिवस वाढत आहे.
लाकडावर, दगडावर केले जाणारे कोरीवकाम याचे मार्केट तर प्रचंड मोठे होत आहे.
पैठणीवर केली जाणारी कलाकुसर तर आपल्याला माहीतच आहे.
वूलन क्राफ्ट्स चे मार्केट मोठ्या प्रमाणावर वाढत आहे
मातीचे भांडे, त्यावर केली जाणारी कला कुसर मोठमोठ्या घरांमधे शोपीस म्हणून ठेवली जातात.
अगदी बांबूच्या कामट्यांपासून टोपली बनवण्याचा व्यवसाय सुद्धा मागील काही वर्षांपासून जोर धरू लागला आहे….

थोडक्यात तुमच्या स्किल ला आता खरी प्रतिष्ठा मिळायला लागली आहे. तुम्ही स्वतःचे कौशल्य वापरून जे जे काही करू शकता ते प्रत्येक काम आता व्यावसायिक दृष्टीने महत्वाचे बनत आहे.
यासोबतच लोकांची स्वतः काही करण्याची इच्छा कमी होत आहे, नवीन शिकण्याची वृत्ती कमी होत आहे, हे सुद्धा कौशल्याधारित व्यवसायांच्या वाढत्या संधीचे एक मोठे कारण आहे.

कौशल्याधारित व्यवसाय सुरु करणेही अवघड नाही. एखादे कौशल्य तुमच्याकडे सरावाने, घरगुती परंपरेने आले असेल तर उत्तमच किंवा तुम्ही ते शिकूनही घेऊ शकता, आणि त्यांनतर त्याचे व्यवसाय रूपांतर करू शकता. पण यात तुम्ही स्वतःवर बळजबरी करू शकत नाही. एखादे कौशल्य आत्मसात करण्यासाठी त्यात आवड असणे आवश्यक असते. कारण इथे कोणत्याही ठोकताळे पद्धतीने काम चालत नाही, तर तुमचा मेंदू, हात, डोळे यांचा संगम इथे काम करत असतो. एखादी कला तुम्हाला जेवढी चांगली पद्धतीने अवगत असेल तेवढ्या चांगल्या प्रकारे तुम्ही त्यात काम करू शकता. आणि ती कला चांगल्या पद्धतीने अवगत होण्यासाठी तुम्ही त्यात मानाने गुंतलेले असणे आवश्यक असते. म्हणून आधी तुम्हाला काय आवडतं, कोणत्या क्षेत्रात काम करायला आवडेल याचे स्वपरीक्षण करा आणि त्यानंतरच व्यवसायाच्या दृष्टीने विचार करा.

कौशल्य आत्मसात करण्यासाठी, शिकण्यासाठी वेळ द्या. घाई गडबड करू नका. परफेक्शन हे कौशल्याधारित व्यवसायाचे गमक आहे. त्यावर काम करा. ज्यावेळी तुम्हाला स्वतःला वाटेल कि तुम्ही आता निवडलेल्या कलेत परफेक्ट झाला आहेत त्यावेळी त्या कौशल्याचे रूपांतर व्यवसायात करा.

कौशल्याधारित व्यवसायांची आणखी एक खासियत म्हणजे हे अगदी कमी गुंतवणुकीत सुरु करता येतात. इथे लागणारी मुख्य गुंतवणूक तुमचे कौशल्य आहे. याव्यतिरिक्त इतर कोणताही मोठा खर्च तुम्हाला व्यवसाय सुरु करण्यासाठी करावा लागत नाही. अगदी घरातूनही व्यवसाय सुरु करू शकता किंवा एखाद्या छोट्याश्या जागेतूनही व्यवसाय सुरु करू शकता.

तुमच्याकडे काय कौशल्य आहे याचा अभ्यास करायला सुरुवात करा. प्रत्येकाकडे काहीतरी कला, कौशल्य असतेच… त्याचा व्यवसायाच्या दृष्टीने कसा वापर करता येईल याचा विचार करा. या क्षेत्रात सेट व्हायला थोडा वेळ लागतो, पण एकदा जम बसल्यानंतर तुमचा ब्रँड मार्केटमधे पसरायला वेळ लागत नाही. संधी चांगली असली तरी व्यवसायाचे मूलभूत नियम इथेही लागू होतातच, त्यामुळे वेळ लागणार, त्रास होणार, कष्ट करावे लागणार या गोष्टी गृहीत धरूनच या क्षेत्रात प्रवेश करा.

तर मग करा सुरुवात… स्वतःला प्रश्न विचारा… तुमच्याकडे असे काय कौशल्य आहे ज्याचा वापर तुम्ही व्यवसायासाठी करू शकता, ज्याची मार्केटला गरज आहे. त्यावर काम करा, परफेक्शन च्या जास्तीत जास्त जवळ जाण्याचा प्रयत्न करा, थोडक्यात सुरुवात करा, योग्य नियोजन करा, चांगला ब्रँड तयार करा, मोठे स्वप्न पहा, आणि त्यादृष्टीने प्रत्येक पाऊल टाका…

उद्योजक व्हा…
समृद्ध व्हा…
_

श्रीकांत आव्हाड

Business Consultant
www.ShrikantAvhad.com

:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

‘उद्योजक मित्र’ सोशल मीडिया नेटवर्क फॉलो करा :: फेसबुक • ट्विटर • इंस्टाग्राम

All rights are reserved. Violation of copyright will result into legal action.
लेखनाचे सर्व हक्क राखीव आहेत. कॉपीराईट हक्कांचा भंग दिवाणी व फौजदारी कारवाईस पात्र राहील