डिझाइन नोंदणीचे उद्दिष्ट

• वैशिष्ट्यपूर्ण ओळख निर्माण करणे : उत्पादनाची वेगळी ओळख तयार करणे.
• बौद्धिक संपत्तीचे संरक्षण : नकल, फसवणूक आणि कॉपीपासून संरक्षण देणे.
• बाजारातील स्थान मजबूत करणे : उत्पादनाची आकर्षकता वाढवून विक्रीस चालना देणे.

डिझाइन नोंदणी अंतर्गत संरक्षित गोष्टी (What Can Be Protected Under Design Registration)

• उत्पादनाच्या बाह्य स्वरूपाचे सौंदर्य
• आकार, नमुना, सजावट आणि रंगसंगती
• दृश्य आकर्षण किंवा सौंदर्य
• औद्योगिक उत्पादनांवरील डिझाइन (उदा. कप, बॉटल, पॅकेजिंग, फर्निचर)

डिझाइन नोंदणी अंतर्गत संरक्षित नसलेल्या गोष्टी (What Cannot Be Protected)

• कोणत्याही उत्पादनाची कार्यक्षमता किंवा तांत्रिक वैशिष्ट्ये
• पारंपारिक डिझाइन किंवा सार्वजनिक क्षेत्रातील डिझाइन
• अनैतिक किंवा अश्लील डिझाइन
• विशुद्धतः तांत्रिक किंवा कार्यात्मक वैशिष्ट्य

डिझाइन नोंदणीचे फायदे (Benefits of Design Registration)

• उत्पादनाला अनोखी ओळख मिळते.
• कॉपी आणि नक्कल करणे प्रतिबंधित करते.
• व्यावसायिक स्पर्धेमध्ये आघाडी मिळवते.
• बौद्धिक संपत्तीचे कायदेशीर संरक्षण मिळते.
• व्यवसायाची ब्रँड व्हॅल्यू वाढवते.

डिझाइन नोंदणीचे महत्त्व (Importance of Design Registration)

• बाजारपेठेत आपले उत्पादन इतरांपासून वेगळे दिसते.
• ग्राहकांचे लक्ष वेधून विक्रीस चालना मिळते.
• नकल आणि फसवणूक रोखली जाते.
• आपल्या डिझाइनवर एकाधिकार मिळतो.

डिझाइन नोंदणीची प्रक्रिया (Design Registration Process in India)

• डिझाइन निवडणे (Selecting the Design) : नवीन आणि विशिष्ट असावे.
• डिझाइन सर्च (Design Search) : आधीपासून नोंदणीकृत नाही याची खात्री करणे.
• अर्ज सादर करणे (Filing Application) : भारताच्या Controller General of Patents, Designs, and Trademarks कार्यालयात अर्ज दाखल करणे.
  अर्जामध्ये डिझाइनचे स्पष्ट रेखाटन, वर्णन, वर्गीकरण, आणि मालकाचे नाव समाविष्ट करणे आवश्यक आहे.
• परीक्षण (Examination) : अर्जाची तपासणी आणि आवश्यक सुधारणा सुचवणे.
• प्रकाशन (Publication) : मंजूर झाल्यावर डिझाइनचे प्रकाशन होते.
• मंजुरी (Grant of Design Registration) : सर्व प्रक्रिया पूर्ण झाल्यावर नोंदणी प्रमाणपत्र दिले जाते.

डिझाइन नोंदणीची कालावधी (Design Registration Duration in India)

• प्रारंभिक वैधता: 10 वर्षे
• नूतनीकरण (Renewal): 10 वर्षांनंतर पुढील 5 वर्षांसाठी वाढवता येते.
• एकूण वैधता 15 वर्षे असते.

डिझाइन उल्लंघन (Design Infringement)

• डिझाइन नोंदणी झालेल्या उत्पादनाचे अनधिकृत पुनरुत्पादन, विक्री, आयात किंवा वापर करणे म्हणजे डिझाइन उल्लंघन होय.
• उल्लंघन झाल्यास, मालकाला न्यायालयीन कारवाई करून नुकसानभरपाई मिळवता येते.