ट्रेडमार्कचे उद्दिष्ट

• ब्रँड ओळख निर्माण करणे: ग्राहकांना एखाद्या कंपनीच्या उत्पादनाची किंवा सेवेची ओळख पटवून देणे.
• नक्कल टाळणे: इतरांनी समान किंवा फसवे चिन्ह वापरणे प्रतिबंधित करणे.
• कायदेशीर संरक्षण: मालकाला आपल्या ब्रँडवर एकाधिकार (Exclusive Rights) प्रदान करणे.
• प्रतिष्ठा आणि विश्वासार्हता: ग्राहकांमध्ये विश्वास निर्माण करणे.

ट्रेडमार्कचे प्रकार

• नेम ट्रेडमार्क (Name Trademark): ब्रँड, कंपनी किंवा उत्पादनाचे नाव (उदा. Tata, Reliance).
• लोगो ट्रेडमार्क (Logo Trademark): विशिष्ट लोगो किंवा चिन्ह (उदा. Nike चा चिन्ह).
• स्लोगन ट्रेडमार्क (Slogan Trademark): जाहिरात
• वाक्य किंवा टॅगलाईन (उदा. Amul – “The Taste of India”).
• शेप ट्रेडमार्क (Shape Trademark): उत्पादनाचा विशिष्ट आकार (उदा. Coca-Cola बाटलीचा आकार).
• साउंड ट्रेडमार्क (Sound Trademark): विशिष्ट ध्वनी किंवा संगीत (उदा. Intel चा जिंगल).
• कलर ट्रेडमार्क (Color Trademark): विशिष्ट रंगांचा वापर (उदा. Cadbury चा जांभळा रंग).

ट्रेडमार्कचे फायदे

• कायदेशीर संरक्षण मिळते.
• ब्रँड ओळख आणि प्रतिष्ठा वाढते.
• व्यवसायाच्या किंमतीत वाढ होते.
• कॉपी किंवा फसवणूक टाळली जाते.
• लायसेंसिंग आणि फ्रँचायझिंगसाठी उपयोगी.

ट्रेडमार्क नोंदणीची प्रक्रिया

• सर्वेक्षण (Trademark Search): निवडलेल्या नावाचे किंवा चिन्हाचे आधीपासून नोंदणी झालेली नाही याची खात्री करणे.
• अर्ज (Application): ट्रेडमार्क नोंदणीसाठी अर्ज करणे.
• परीक्षण (Examination): ट्रेडमार्क ऑफिसकडून अर्जाचे परीक्षण.
• विरोध (Opposition): इतर कोणतीही कंपनी आक्षेप घेऊ शकते.
• नोंदणी (Registration): सर्व प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर ट्रेडमार्क मंजूर केला जातो आणि प्रमाणपत्र दिले जाते.

ट्रेडमार्कची कालावधी
भारतामध्ये एकदा ट्रेडमार्क नोंदणी केल्यावर त्याची वैधता 10 वर्षे असते. नंतर ते नूतनीकरण (Renewal) करून पुढील 10 वर्षांसाठी वाढवता येते.